110 lat krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu

17 czerwca 1913 roku z inicjatywy prawników Cyryla Ratajskiego i Bernarda Chrzanowskiego powołano w Poznaniu Towarzystwo Krajoznawcze, którego działalność zapoczątkowała zorganizowany ruch krajoznawczo-turystyczny na ziemiach zaboru pruskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, już w grudniu 1919 roku Towarzystwo to zostaje przemianowane na Oddział Poznański Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, a jego pierwszym prezesem zostaje prof. Stanisław Pawłowski. Po II wojnie światowej działalność Oddziału, już 20 listopada 1945 roku, reaktywował Franciszek Jaśkowiak, który jednocześnie został jego prezesem. 

Jednak przełom w dziejach poznańskiego, i szerzej wielkopolskiego, ruchu krajoznawczo-turystycznego miał miejsce 18 marca 1951 roku. Wtedy to w poznańskiej Palmiarni doszło do zjednoczeniowego zjazdu delegatów Okręgu Poznańskiego dwóch odrębnych organizacji: Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Pierwszym prezesem Okręgu Poznańskiego PTTK został Bernard Lisiak. Obecny Oddział Poznański PTTK im. Bernarda Chrzanowskiego jest spadkobiercą tradycji i kontynuatorem bogatego dorobku swoich wybitnych poprzedników. 

W czerwcu 2023 roku przypadał jubileusz 110-lecia krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu. Uroczystość jubileuszowa odbyła się w przeddzień rocznicy, 16 czerwca 2023 roku na terenie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Wojnowicach w gminie Opalenica w powiecie nowotomyskim. Patronem szkoły, jak i Oddziału Poznańskiego PTTK, jest urodzony w Wojnowicach Bernard Chrzanowski – adwokat, działacz społeczny, senator RP.

Przed Głazem Patrona zgromadziło się liczne grono uczennic, uczniów i nauczycieli szkoły oraz działaczy Oddziału Poznańskiego PTTK. Wysoką rangę uroczystości podkreśliła obecność Wojewody Wielkopolskiego Michała Zielińskiego, przedstawicieli Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Prezydenta Poznania oraz lokalnego samorządu. Zarząd Główny PTTK reprezentował Jacek Trzoch.

Uroczystość jubileuszową zainaugurowano odśpiewaniem przez młodzież hymnu szkoły, a uświetniła ją obecność licznych pocztów sztandarowych. Przy Głazie Patrona wiązanki kwiatów złożyli delegaci szkoły, Oddziału Poznańskiego PTTK i kilku innych oddziałów z Wielkopolski oraz lokalnego samorządu. Prezes Oddziału Poznańskiego PTTK dr Lech Drożdżyński krótko przypomniał sylwetkę Bernarda Chrzanowskiego. Zabierając głos Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński, podkreślił jak duże znaczenie dla młodzieży ma poznawanie i praca na rzecz swojej małej ojczyzny. 

Następnie uroczystość jubileuszową kontynuowano w sali gimnastycznej szkoły. Prezes Lech Drożdżyński serdecznie powitał wszystkich zgromadzonych, a następnie głos zabrał wojewoda Michał Zieliński. Jubileusz był okazją do wręczenia wyróżnień. W imieniu Ministra Sportu i Turystyki wręczył on Odznakę Honorową „Za Zasługi dla Turystyki” Magdalenie Lipińskiej, Ryszardowi Rurce, Januszowi Rochowskiemu i Krzysztofowi Strużynie z Oddziału Poznańskiego PTTK. Z rąk prezesa Oddziału odznakę „Za Zasługi dla Oddziału Poznańskiego PTTK” otrzymali obecni na uroczystości: Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński, Kierownik Oddziału Turystyki Departamentu Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Andrzej Kaleniewicz, Dyrektor Wydziału Sportu Urzędu Miasta Poznania Ewa Bąk, Starosta Nowotomyski Andrzej Wilkoński i Burmistrz Opalenicy Tomasz Szulc i redaktor sportowy Radia Poznań Krzysztof Ratajczak. Dyplomy „Za Zasługi dla Oddziału Poznańskiego PTTK” otrzymali: Sołtys Wojnowic Ryszard Piotrowski, Dyrektor szkoły w Wojnowicach Aldona Baranowska i prezes firmy „Gminne Składy” Opalenica Piotr Wojciechowski. Szkoła w Wojnowicach uhonorowana została przez ZG PTTK Medalem „Za Pomoc i Współpracę”. Na ręce prezesa Oddziału Poznańskiego PTTK życzenia i okolicznościowe upominki złożyli obecni na uroczystości zaproszeni goście: Wojewoda Wielkopolski, samorządowcy, przedstawiciele stowarzyszeń i oddziałów PTTK z Poznania i Wielkopolski.

Prezes Lech Drożdżyński wygłosił referat okolicznościowy przybliżając zgromadzonym najważniejsze wydarzenia ze 110-letniej historii krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu w oparciu o stosowne wydane drukiem krótkie opracowanie historyczne, które następnie rozdał uczestnikom jubileuszowego spotkania. W części artystycznej wystąpił szkolny chór i soliści pod kierunkiem swojej opiekunki, a ponadto młodzież przygotowała prezentację o patronie szkoły w ciekawej konwencji relacji reporterskiej ze spotkania towarzyskiego uczniów i nauczycieli szkoły. Kulinarnym podsumowaniem obchodów jubileuszu był pyszny poczęstunek przygotowany przez miejscowe Koło Gospodyń Wiejskich, którego ozdobą był okazały tort. 

Jak na prawdziwych turystów przystało, kontynuowaliśmy nasze święto następnego dnia w sobotę 17 czerwca Jubileuszowym Zlotem Turystów z udziałem grup: motorowej, rowerowej, autokarowej, pieszej, a nawet kajakowej. W zespole pałacowo-parkowym w Biedrusku miała miejsce biesiada turystyczna ze wspólnymi śpiewami przy akompaniamencie gitary, a także konkursami zręcznościowymi. W programie znalazły się też: spacer Ścieżką Ojców Niepodległości Polski oraz zwiedzanie miejscowego Muzeum Wojskowego i Narodowego Panteonu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Prezes Oddziału Poznańskiego PTTK dr Lech Drożdżyński wręczył wyróżnienia: ZG PTTK – Złotą Odznakę „Zasłużony Pracownik PTTK” Renacie Dehr-Jaskólskiej, i Dyplom Oddziału Poznańskiego PTTK „Za Zasługi dla Oddziału Poznańskiego PTTK” właścicielowi Pałacu Biedrusko dr inż. Janowi Kucharskiemu. Komandor zlotu Ryszard Rurka wręczył nagrody książkowe zwycięzcom konkursów zręcznościowych, a prezes Drożdżyński podsumowując zlot i całość obchodów jubileuszu 110-lecia krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu podziękował wszystkim jego współorganizatorom za pracę i zaangażowanie. Ostatecznie komandor zlotu, wiceprezes Zarządu Oddziału Poznańskiego PTTK, Ryszard Rurka ogłosił zlot za zamknięty i tym samym obchody jubileuszu 110-lecia krajoznawstwa i turystyki przeszły do historii.

Obchody jubileuszu 110-lecia krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu odbywały się pod honorowym patronatem Wojewody Wielkopolskiego, Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Prezydenta Miasta Poznania, Starosty Poznańskiego, Starosty Nowotomyskiego, Kuratora Oświaty w Poznaniu i Wójta Gminy Suchy Las. Patronat medialny Radia Poznań i Przeglądu Powiatu Nowotomyskiego.

Tekst Janusz Rochowski
Członek zarządu Oddziału Poznańskiego PTTK
Zdjęcia
Archiwum Oddziału Poznańskiego PTTK

Uroczystość przy Głazie Pamięci.