28 grudnia 1895 roku zapisał się trwale dwoma różnymi, ale jakże brzemiennymi dla rozwoju ludzkości wynalazkami. Jednym z nich było podanie przez Wilhelma Konrada Roentgena do publicznej wiadomości odkrycia promieni X. Drugim – pierwszy półgodzinny seans „Kinematografu Lumière”, który odbył się w Salonie Indyjskim w podziemiu paryskiej Grand-Cafe przy Bulwarze Kapucynów. 6 października 1927 roku…
Read more
Świadkowie historii w Tumie

Grodzisko w Tumie Portal romański z XII wieku Niemal w samym środku Polski znajduje się obszar dawnej i współczesnej Łęczycy. W bliskiej odległości zlokalizowane są obiekty historyczne o randze europejskiej i krajowej. Dzisiejszy powiat łęczyckie przecina Pradolina Warszawsko-Berlińska, która odgrywała niegdyś dużą rolę w wyznaczaniu ważnych szlaków, w tym…
Read more
Kobiety na wulkany: Ararat

Jedenaście kobiet ze Stowarzyszenia Kilimandżaro, najmłodsza mogłaby z powodzeniem być wnuczką najstarszej. Jest wśród nas – głównie debiutantek w wysokogórskiej przygodzie – Ania Czerwińska, zdobywczyni Korony Ziemi. Mimo różnic wieku i doświadczenia łączy nas wspólny cel: zdobyć razem szczyt legendarnego Araratu. Do Dogubayazit – kurdyjskiego miasta w Anatolii Wschodniej – docieramy po zmroku. Nad ranem…
Read more
Skąd Kazimierz Wielki miał buty?

W czasie wędrówek po kraju, oprócz podziwiania widoków, kościołów, dworów czy zamków, warto też zainteresować się nazwami mijanych miast i wsi. Skąd się wzięły? Może tkwi w nich wskazówka dotycząca życia mieszkańców sprzed stuleci? Czym się zajmowali, co produkowali? Od razu uprzedzamy: ten tekst nie jest pracą naukową. To efekt naszych „etymologicznych śledztw”, tropienia śladów…
Read more
Pięćdziesiąt lat pisma „Magury”
Mamy w naszym Towarzystwie publikacje wydawane przez Zarząd Główny, takie jak „Wierchy”, „Ziemia” czy też wznowiony po bardzo długiej przerwie „Turysta”. Są też godne uwagi – mniej znane szerszemu ogółowi turystów – wydawnictwa regionalne. Jedno z nich nosi obecnie dość długi tytuł: „Magury: rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom”. Wydaje je Studenckie Koło…
Read more
Poetka, Łowicz i tragiczna śmierć w tle

Przewodnicy z łowickiego koła im. Anieli Chmielińskiej w Łowiczu realizowali w 2022 roku projekt „Literackie wędrowanie z Konopnicką i Reymontem” (pisaliśmy o tym w 1(9)2023 numerze „Turysty”). Przedsięwzięcie to wymagało specjalnego przygotowania się do spacerów z turystami i wykładów, dodatkowych lektur. Była to pasjonująca kwerenda, wyszukiwane wiadomości na temat śladów łowickich w życiorysach pisarzy przynosiło…
Read more
Tramwaj zwany pożądaniem

Od najmłodszych lat lubiłem poznawać Polskę, obserwując miasta i ich okolice z... okien tramwaju. Tramwajową wycieczkę po kraju, jako rodowity warszawiak, powinienem rozpocząć od stolicy, ale ustąpię Łodzi, w której podśpiewywano kiedyś: przyjedźcie do Łodzi, zobaczyć ten tramwaj, co bez konia chodzi. Wąskotorowe tramwaje elektryczne w centrum polskiego włókiennictwa pojawiły się znacznie wcześniej niż „carskie”…
Read more
Król Kaszubów

Sto lat temu zmarł Antoni Abraham, działacz kaszubski, który całe swoje życie poświęcił walce o polskość Kaszub, rezygnując ze stabilizacji materialnej i z ciepła rodzinnego domu. Wędrował po wsiach i miastach kaszubskich i przynosił ich mieszkańcom nadzieję, uświadamiał oraz opowiadał o konieczności odrodzenia państwa polskiego. Abraham wielokrotnie podkreślał wierność Kaszubów wobec Polski, niekiedy karcił ich…
Read more
Wędrówki po najwyższych gdyńskich wzniesieniach

Gdynia, choć położona nad morzem, sprawia wrażenie miasta górskiego. Jego mieszkańcy mają na wyciągnięcie ręki Morze Bałtyckie, lasy, liczne doliny oraz wzniesienia, dzięki którym zimą jest gdzie jeździć na sankach, a latem – na rowerze górskim. Charakterystyczne ukształtowanie terenu miasto zawdzięcza ostatniemu zlodowaceniu Polski, które miało miejsce kilkanaście tysięcy lat temu. Dziś spotka się tu…
Read more
Monte Pellegrino Gór Świętokrzyskich

Tekst Przemysław Pilich Zdjęcia Paweł Kałwiński Gdy płyniemy nocnym promem z Neapolu do Palermo na Sycylii, rano ukazuje się nam piękna góra spadająca do morza stromymi ścianami. To Monte Pellegrino – święta góra Sycylii. Na tej górze mieszkała w jaskini św. Rozalia, w tejże jaskini zmarła w 1160 roku, a w 1624 roku odnaleziono jej…
Read more