Kategoria: Dawniej bywało

O ekonomii i pieniądzu w czasach Kopernika

W polu zainteresowań Mikołaja Kopernika poza gwiazdami były również sprawy związane z ekonomią. Pierwsze jego prace podejmowały tematykę funkcjonowania i obiegu pieniądza, zaś z czasem, w miarę sprawowania funkcji związanych z gospodarką, ten wielki uczony zajmował się również kwestią podatków, opłat i obsługi administracyjnej. Spuścizna, jaka pozostała po Koperniku w dziedzinie ekonomii, to zarówno prace…
Read more

Świat ich docenił

Jan Karski, Artur Rubinstein, Grażyna Bacewicz, Władysław Reymont, Jerzy Kosiński, Katarzyna Kobro, Karl Dedecius... Znanych łodzian, którzy mieli wpływ na rozwój kultury, a nawet na bieg historii, było wielu. Przypomnijmy sylwetki trzech niezwykłych osób, których życiorysy to gotowe scenariusze filmowe. Zdzisław Starostecki, twórca rakiet Patriot Przyszedł na świat 8 lutego 1919 roku w Łodzi przy…
Read more

Bezcenny skarb w szufladzie komody

W 2017 roku Krzysztof Laszkiewicz, pasjonat historii, odnalazł uznany za zaginiony zabytkowy dokument – tzw. przywilej renowacyjny wystawiony przez Władysława Jagiełłę w 1433 roku. Aktem tym król potwierdził prawa miejskie Łodzi, nadane jej dziesięć lat wcześniej. Autor tego sensacyjnego zdarzenia, które wzbudziło wiele emocji w środowisku historyków, opisuje zaskakujące losy pergaminu i wyjaśnia jego znaczenie.…
Read more

Filmowa Łódź przed II wojną światową

28 grudnia 1895 roku zapisał się trwale dwoma różnymi, ale jakże brzemiennymi dla rozwoju ludzkości wynalazkami. Jednym z nich było podanie przez Wilhelma Konrada Roentgena do publicznej wiadomości odkrycia promieni X. Drugim – pierwszy półgodzinny seans „Kinematografu Lumière”, który odbył się w Salonie Indyjskim w podziemiu paryskiej Grand-Cafe przy Bulwarze Kapucynów. 6 października 1927 roku…
Read more

Skąd Kazimierz Wielki miał buty?

W czasie wędrówek po kraju, oprócz podziwiania widoków, kościołów, dworów czy zamków, warto też zainteresować się nazwami mijanych miast i wsi. Skąd się wzięły? Może tkwi w nich wskazówka dotycząca życia mieszkańców sprzed stuleci? Czym się zajmowali, co produkowali? Od razu uprzedzamy: ten tekst nie jest pracą naukową. To efekt naszych „etymologicznych śledztw”, tropienia śladów…
Read more

Poetka, Łowicz i tragiczna śmierć w tle

Przewodnicy z łowickiego koła im. Anieli Chmielińskiej w Łowiczu realizowali w 2022 roku projekt „Literackie wędrowanie z Konopnicką i Reymontem” (pisaliśmy o tym w 1(9)2023 numerze „Turysty”). Przedsięwzięcie to wymagało specjalnego przygotowania się do spacerów z turystami i wykładów, dodatkowych lektur. Była to pasjonująca kwerenda, wyszukiwane wiadomości na temat śladów łowickich w życiorysach pisarzy przynosiło…
Read more

Król Kaszubów

Sto lat temu zmarł Antoni Abraham, działacz kaszubski, który całe swoje życie poświęcił walce o polskość Kaszub, rezygnując ze stabilizacji materialnej i z ciepła rodzinnego domu. Wędrował po wsiach i miastach kaszubskich i przynosił ich mieszkańcom nadzieję, uświadamiał oraz opowiadał o konieczności odrodzenia państwa polskiego. Abraham wielokrotnie podkreślał wierność Kaszubów wobec Polski, niekiedy karcił ich…
Read more

Śladami młodości Juliana Tuwima po Inowłodzu

  Śladami młodości Juliana Tuwima po Inowłodzu   Julian Tuwim, jeden z najwybitniejszych polskich poetów okresu międzywojennego, od lat dziecięcych przyjeżdżał z ukochaną matką i siostrą do Inowłodza, które na początku XX wieku było znanym w centralnej Polsce letniskiem i uzdrowiskiem.   Takie letnisko. Jedno słowo: Wypisz wymaluj – Soplicowo – napisał w Kwiatach polskich.…
Read more

Dwory na Suwalszczyźnie

  Dwory na Suwalszczyźnie   W krajobrazie dzisiejszej Suwalszczyzny, traktowanej jako powiat suwalski, próżno wypatrywać dworów, które przez stulecia funkcjonowały w jej krajobrazie. Dwory były jednym z symboli naszej kultury i centrum większej własności ziemskiej (powyżej 50 ha).   Na Suwalszczyźnie można udokumentować istnienie około stu posiadłości ziemskich: skarbowych (rządowych, narodowych), prywatnych, kościelnych lub donacyjnych…
Read more

O kościele, który powstał w jedną noc

O kościele, który powstał w jedną noc Mieszkańcy Ciśca od dawna pragnęli mieć własny kościół, bo do parafialnego w Milówce trzeba było chodzić 5–7 kilometrów. Starania nabrały tempa, gdy do Milówki trafił w 1971 roku młody ksiądz, Władysław Nowobilski. – Wysyłaliśmy wnioski do różnych urzędów w Krakowie i Żywcu, ciągle jednak otrzymywaliśmy odmowy, dlatego wymyśliliśmy,…
Read more