Podczas 59. Centralnego Zlotu Młodzieży PALMIRY'2019 spotkało się kilka pokoleń turystów. To jedna z niewielu inicjatyw jednoczących turystycznych „dinozaurów” i „maluchy”, wytrawnych turystów, doświadczonych harcerzy oraz niedzielnych wędrowców. Wszyscy chcieli tam być, spotkać znajomych, zobaczyć, przeżyć… Rekreacja przeplatała się z wyczynem, radość z nostalgicznymi wspomnieniami, gdyż można było iść ścieżkami, którymi wcześniej przechodziła historia. Uczestnicy zatrzymywali się przy bezimiennych mogiłach i tablicach ku czci bohaterów, podziwiali pomniki przyrody oraz zabytki dalszej i bliższej historii.
styczeń-marzec/1(1)2020
Tegoroczna edycja odbyła się 19 października 2019 roku, a jej program obejmował trasy piesze, rowerowe oraz turystyczno-rekreacyjne biegi na orientację. Jak co roku, zachęcaliśmy uczestników do podziwiania piękna Puszczy Kampinoskiej, jej poznania i pokochania, a w konsekwencji do aktywności w zakresie ochrony przyrody.
Ta wyjątkowa impreza patriotyczna stała się elementem naszego dziedzictwa narodowego.
Tegoroczny zlot poświęcony był 101 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, 80 rocznicy bitwy nad Bzurą oraz powołania Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”, a także 60-leciu Kampinoskiego Parku Narodowego. Pamiętano również o poległych, bestialsko rozstrzelanych w Puszczy Kampinoskiej podczas II wojny światowej. Na zlot przybyli uczestnicy nie tylko z województwa mazowieckiego, ale również z kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, pomorskiego oraz wielkopolskiego. W tegorocznej edycji zlotu wzięło udział ponad 900 uczestników, pochodzących z 33 miejscowości.
Do przygotowania i przeprowadzenia zlotu włączyli się działacze z 10 oddziałów: PTTK „Mazowsze”, PTTK „Marymont” w Warszawie, Oddziału Zakładowego PTTK przy Polskim Koncernie Naftowym ORLEN Spółka Akcyjna w Płocku, PTTK „Łucznik” w Radomiu, PTTK „Ursus”, Oddziału Stołecznego PTTK im. Aleksandra Janowskiego, Warszawskiego Oddziału Przewodników PTTK, Oddziału Warszawskiego PTTK, Oddziału Międzyuczelnianego PTTK w Warszawie, PTTK „Podlasie” w Siedlcach, a także pracownicy Biura ZG PTTK, Mazowiecka Komisja Imprez na Orientację PTTK oraz Centrum Turystyki Wodnej PTTK.
Zlot objęli honorowym patronatem: Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak, Minister Edukacji Narodowej Dariusz Piontkowski, Sekretarz Stanu Ministerstwa Sportu i Turystyki Anna Krupka, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwił, Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, Prezydent m. st. Warszawy Rafał Trzaskowski, Burmistrz Łomianek Małgorzata Żebrowska-Piotrak, Wójt Gminy Czosnów Antoni Kręźlewicz oraz Wójt Gminy Pomiechówek Dariusz Bielecki.
Współorganizatorami byli: samorząd Województwa Mazowieckiego, dyrekcja Kampinoskiego Parku Narodowego, miasto Łomianki, Stowarzyszenie Pamięci Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” Armii Krajowej, komenda Chorągwi Stołecznej ZHP, Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, Stowarzyszenie Proobronne „Amor Patriae”, Stowarzyszenie Wierni Ojczyźnie, Biuro Brokerów Ubezpieczeniowych Maxima Fides Sp. z o.o., Mazowieckie Forum Oddziałów PTTK. Wsparcia przy organizacji i przeprowadzeniu zlotu udzielili: Dowództwo Garnizonu Warszawa, 2. Mazowiecki Pułk Saperów, 32. Wieliszewski Dywizjon Rakietowy, funkcjonariusze Policji (Komenda Powiatowa Policji w Nowym Dworze Mazowieckim, Komenda Powiatowa Policji dla Powiatu Warszawskiego Zachodniego, Komisariat Policji w Czosnowie) i Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP Łomna, OSP Izabelin, OSP Stare Babice, OSP Laski). Zlot był dofinansowany ze środków Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Na trasach turystycznych swoją wiedzą wspierała uczestników kadra społeczna PTTK pod przewodnictwem Mieczysława Żochowskiego. I tak po trasach nr 1-10 oprowadzali: Jan Piotrowski, Piotr Celiński, Agnieszka Furmankiewicz, Ryszard Wilk, Małgorzata Wojtatowicz, Tomasz Michałowski, Jarosław Karpiński, Jerzy Stefan Tutaj, Jacek Marks, Anna Pływacz. Za trasy imprezy na orientację były odpowiedzialne koleżanki Anna i Zuzanna Malanowskie.
Po pokonaniu tras turystycznych, uczestnicy przybyli na polanę k. wsi Pociecha. Tam mogli odpocząć, wziąć udział w pokazach ratownictwa, konkursach historycznych i krajoznawczych, pośpiewać przy ognisku piosenki patriotyczne i turystyczne, a także poznać historyczne wyposażenie wojsk spadochronowych dzięki Stowarzyszeniu Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Południe” Polscy Spadochroniarze Wojskowi. Za udział w konkursach uczestnicy otrzymywali nagrody ufundowane przez: Marszałka Województwa Mazowieckiego, Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, Burmistrza Łomianek, Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń ERGO Hestia Spółka Akcyjna oraz Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Uczestników przybyłych na polanę opieką objęli działacze PTTK: Andrzej Rychlik, Monika Iglicka, Anna Iglicka, Wojciech Skóra, Anna Ostasz, Anna Zaniewska, Joanna Lipińska, Adam Lipiński, Andrzej Dybek, Gabriela Wierzbicka-Dybek, Marek Olejniczak, Wojciech Koboska oraz harcerze Chorągwi Stołecznej ZHP.
Zakończenie części turystycznej zlotu odbyło się tradycyjnie pod Krzyżem Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”. Tą część, przy udziale hejnalisty i werblisty poprowadziła kapitan Karolina Kotecka z 32 Wieliszewskiego Dywizjonu Rakietowego. Wartę honorową przy pomniku pełnili harcerze z IV Szczepu ZHP im. Dzieci Walczącej Warszawy, 43 GDH,,Wataha" i Skauci z 10 szczepu Royal Rangers Polska. Powitano gości: kombatantów – Elżbietę Sadzyńską, Sekretarz Generalną Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Wandę Baranowską, przewodniczącą Stowarzyszenia Pamięci Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” Armii Krajowej i ich komendanta płk. Jerzego Strzałkowskiego, Annę Dytko z domu Jeżółkowską, członka zespołu merytorycznego Fundacji Fort III Pomiechówek, która jest prawnuczką ofiary Fortu, Izabelę Stelmańską przedstawiciela Marszałka Województwa Mazowieckiego, Krzysztofa Kapustę, Starostę Nowodworskiego, Katarzynę Mikrut i Jacka Kościka – przedstawicieli Kampinoskiego Parku Narodowego, przedstawicieli Miasta i Gminy Łomianki – Adama Salwowskiego, Przewodniczącego Rady oraz Pawła Bohdziewicza - Zastępcę Burmistrza Łomianek, Bożenę Śliwińską Sekretarz Gminy Pomiechówek i Agnieszkę Brzezińską-Brańską Dyrektor Ośrodka Kultury Pompa w Pomiechówku, hm. Dariusza Brzuskę z Chorągwi Stołecznej Związku Harcerstwa Polskiego, Agnieszkę Wolską i Rafała Domeradzkiego – przedstawicieli Biura Brokerów Ubezpieczeniowych Maxima-Fides, a także władze naczelne PTTK: Waldemara Osypiuka – wiceprezesa ZG PTTK, Dariusza Nazarczyka – skarbnika ZG PTTK, Adama Jędrasa – sekretarza generalnego ZG PTTK, Pawła Mordala i Mieczysława Żochowskiego – członków ZG PTTK. Odczytano pisma skierowane do uczestników Zlotu od Ministra Edukacji Narodowej oraz Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Delegacje złożyły wieńce, wiązanki oraz zapaliły znicze. Pomocy przy organizacji tej części zlotu udzielili Wiesław Pietrzak z Oddziału PTTK „Marymont” w Warszawie, Dom Kultury Izabelin, Harcerze z IV Szczepu ZHP im. Dzieci Walczącej Warszawy, 43 GDH ,, Wataha" z druhną Małgorzatą Biegałą, Skauci z 10 szczepu Royal Rangers Polska z druhem Michałem Sadułą... Następnie uczestnicy uformowali kolumnę zlotową, która maszerując Palmirską Drogą Śmierci udała się na cmentarz – mauzoleum w Palmirach. W tym roku znicze na cmentarzu-mauzoleum zapalali: przedstawiciele Biura ZG PTTK – Joanna Kośnik, Karolina Rukat, Katarzyna Szyler i Marcin Jaworski i działacze Stowarzyszeń Proobronnego „Amor Patriae” i Wierni Ojczyźnie.
Uroczystości na cmentarzu-mauzoleum w Palmirach przygotowali i poprowadzili oficerowie Wojska Polskiego z 2 Mazowieckiego Pułku Saperów: mjr Agnieszka Królak, por. Monika Jasińska, ppor. Marcin Szczepański. Oprawę muzyczną oraz asystę honorową zapewniły jednostki Wojska Polskiego: Dowództwo Garnizonu Warszawa i 2 Mazowiecki Pułk Saperów. Głos w imieniu Zarządu Głównego PTTK zabrał Waldemar Osypiuk, a w imieniu Urzędu Marszałkowskiego Izabela Stelmańska. Podczas uroczystości tradycyjnie odbyło się przekazanie urny z ziemią z miejsca pamięci narodowej. Ziemię uroczyście pobrano 28 października 2019 r. z miejsca zbrodni w Forcie III w Pomiechówku, którą Bożena Śliwińska, sekretarz Gminy Pomiechówek i Agnieszka Brzezińska-Brańska, dyrektor Ośrodka Kultury Pompa w Pomiechówku, przekazały Joannie Maldis, kierownikowi Muzeum – Miejsca Pamięci Palmiry, Oddziału Muzeum Warszawy.
Agnieszka Brzezińska-Brańska przypomniała uczestnikom historię Fortu III w Pomiechówku. Nie jesteśmy dziś w stanie określić dokładnej liczby zamordowanych w Forcie więźniów. Szacuje się, że mogło przez niego przejść około 50 tysięcy ludzi, z czego śmierć w Pomiechówku poniosło nawet do 12 tysięcy. Ginęli Polacy i Żydzi, żołnierze AK, NSZ, Batalionów Chłopskich i Gwardii Ludowej, komuniści, ludowcy, narodowcy, inteligencja, księża i chłopi. Na wszystkich większych cmentarzach północnego Mazowsza znajdują się mogiły ofiar Fortu III w Pomiechówku.
Komandorem zlotu była Natalia Wojtyra, dokumentację fotograficzną wykonali Patrycja Bartula-Jakubowska i Jędrzej Jakubowski-Bartula. Autorem znaczka tegorocznej edycji jest Włodzimierz Majdewicz – Członek Honorowy PTTK. Za koordynację transportu zbiorowego uczestników i obsługi odpowiedzialni byli Mieczysław Żochowski i Tomasz Podleś. Do zobaczenia za rok na palmirskim szlaku!
Natalia Wojtyra
Fot. Patrycja Bartula-Jakubowska, Jędrzej Jakubowski-Bartula
