To, że słoń przynosi szczęście, wiedzą wszyscy. Czy akurat przyciąganie pomyślności przyświecało mieszkańcom Trzebiatowa w tworzeniu Szlaku Słonia to nie wiadomo, ale niewątpliwie jest to atrakcja turystyczna warta zwiedzenia. Szlak ma długość 2 km, a jego trasa prowadzi przez najciekawsze miejsca w Trzebiatowie.
Słoń, obok czterolistnej koniczyny i podkowy, jest najpopularniejszym, i do tego międzynarodowym, symbolem pomyślności. Podarowany w prezencie ma przynosić szczęście i powodzenie w życiu. Dlaczego właśnie słoń? I dlaczego z trąbą podniesioną do góry? Słonie, dzięki swojej wielkości i sile, od wieków fascynowały ludzi. Uważano, że jeśli ktoś potrafi okiełznać to zwierzę, to z pewnością sam musi być potężny, co naturalnie kojarzyło się z władzą i bogactwem. A że siła, władza i pieniądze muszą gwarantować szczęście, zwierzę to stało się symbolem mądrości, władzy, dobrobytu i pomyślności. Słoń uosabia energię, dominację i wysoką pozycję w społeczeństwie. Powszechnie uważa się, że podniesiona trąba słonia przyciąga pieniądze, więc co zapobiegliwsi owijają trąbę figurki banknotem. Musi być ona zatem skierowana ku górze, aby pieniądz nie spadł.
Skąd słoń w Trzebiatowie?
Trzebiatowski Szlak Słonia wziął swoją nazwę od słonicy Hansken, która urodziła się w 1630 roku na Cejlonie. Trzy lata później trafiła do Europy jako prezent dla władcy Niderlandów. Ten oddał kłopotliwy podarunek swojemu kuzynowi, który później sprzedał słonia dalej. Nowy właściciel nauczył Hansken 36 sztuk cyrkowych i podróżował, prezentując jej umiejętności. Umiała ona m.in. podnosić trąbą pieniądze, grać na bębnie, maszerować z flagą w trąbie i strzelać z muszkietu. Pokazy cieszyły się wielkim powodzeniem. Hansken była bodaj najsłynniejszym słoniem, który został uwieczniony przez najwybitniejszych malarzy (np. Rembrandta). Jej podobizny znajdują się m.in. w londyńskim British Museum i Rijksmuseum w Amsterdamie.
Po wizycie w Trzebiatowie, zwierzę i jego treser zostali uwiecznieni na ścianie jednej z kamienic. Wizerunek ma cztery metry długości i szerokości. Wykonano go w technice sgraffito. W 1914 roku podczas prac budowlanych został odkryty pod warstwą późniejszych tynków. Okazało się, że przetrwał w dobrym stanie i od tego czasu można go ponownie podziwiać.
Co Hansken pokaże w Trzebiatowie?
Szlak obejmuje najważniejsze zabytki Trzebiatowa m.in. kaplicę Świętego Ducha, most na Redze oraz Basztę Kaszaną. W sumie jest na nim dziewięć przystanków. Kolejne punkty są oznaczone tablicami wraz z informacjami na temat danego obiektu. Na każdej z nich widnieje sylwetka słonia. Co więcej, zwiedzający znajdą tu też zadania tematyczne składające się na grę miejską. Przemierzanie szlaku nie jest więc monotonnym spacerem, lecz pobudzającą do działania ciekawostką.
Spacerując Szlakiem Słonia w centrum Trzebiatowa warto odwiedzić gotycki kościół Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny, który pełni funkcję sanktuarium archidiecezjalnego. Znajduje się w nim koronowany obraz Madonny z Dzieciątkiem z 1867 roku. Wejście do kościoła tworzy kruchta 90-metrowej wieży, która w średniowieczu pełniła rolę latarni morskiej. Mimo znacznego, bo 10-kilometrowego, oddalenia Trzebiatowa od morza, do dziś jest to ważny punkt orientacyjny i widokowy. Na wieży znajdują się unikalne dzwony: „św. Jadwigi” z 1399 roku i „Maria” z 1515 roku o wadze 3700 kg oraz bezimienny z 1905 roku. W wyposażeniu kościoła dominuje neogotyk. Do najcenniejszych dzieł sztuki należą: płyty nagrobne (w tym Arnolda Crampla z 1382 roku), organy z 1848 roku oraz witraże zbudowane na polecenie króla Wilhelma I w 1867 roku.
Na szczególną uwagę zasługuje średniowieczny układ Starego Miasta, nazywany szachownicowym, z przepięknie zachowanymi murami obronnymi z XIII–XIV wieku. Tworzą go trzy ulice wzdłużne (ze wschodu na zachód) i pięć poprzecznych (z północy na południe). W czasie przebudowy na przełomie XVII i XVIII wieku, po wielkim pożarze zachowano ten układ i zabudowę kamienic miejskich, które znajdują się na rynku. Ciekawostką jest fakt, że każda z kamienic ma inne wykończenie frontowe. Mury obronne w Trzebiatowie powstały w pierwszej połowie XIV wieku. Oprócz sporej części murów do dziś zachowała się również jedna baszta, zwana Kaszaną (Prochową). Związana jest z nią legenda, jakoby w XV wieku, podczas ataku gryficzan na Trzebiatów, strażnikowi na baszcie spadła miska z kaszą na głowę jednego z wrogów, co zapobiegło atakowi. Upamiętniając legendę, w miasteczku corocznie organizowane jest Święto Kaszy, które cieszy się dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców i turystów.
Do miasta prowadziły cztery bramy: Łaziebna, Żeglarska, Kołobrzeska oraz Gryficka, z których dwie ostatnie były najważniejsze. Niestety żadna z nich nie przetrwała do czasów współczesnych. W pobliżu rynku jest dawna kaplica szpitalna św. Ducha.
Park Miejski z XIX wieku, zwany Królewskim Gajem, jest jednym z najstarszych parków miejskich na Pomorzu. Przez lata nie był modernizowany, stąd aktualnie ma charakter raczej leśny.
Wyjeżdżając z Trzebiatowa, należy zatrzymać się przy Pałacu nad Młynówką. Jego początki sięgają XIII wieku, gdy gród książęcy przebudowano na klasztor norbertanek. Potem przejęli go Gryfici i klasztor przebudowano na renesansowy zamek. Urodzili się tu król Fryderyk I Wirtemberski i arcyksiężna Elżbieta Wirtemberska, a dzieciństwo spędziła caryca Maria Fiodorowna. W XVIII wieku przebudowano go kolejny raz, tym razem w stylu klasycystycznym. Mieszkała tu wtedy Maria z Czartoryskich Wirtemberska. Jej imię nosi mieszcząca się obecnie w pałacu biblioteka publiczna. Swoją siedzibę ma tu również Trzebiatowski Ośrodek Kultury.
Za wizytę w Trzebiatowie odznaka i szczęście
Świetną pamiątką zwiedzanych miejsc w Trzebiatowie i okolicach może stanowić Regionalna Odznaka Krajoznawcza „Turysta Ziemi Trzebiatowskiej”, która została ustanowiona przez Zarząd Oddziału Wojskowego PTTK w Kołobrzegu przy współpracy z Kołem PTTK „Baszta Kaszana” w Trzebiatowie.
Z pewnością Szlak Słonia przynosi wiele pozytywnych reakcji, poczynając od rozwiązania zagadek towarzyszących kolejnym przystankom, przez nieocenione wartości odkrywcze, a kończąc na walorach turystyczno-krajoznawczych i zdrowotnych. Słoń jest ponadczasowym symbolem o niezwykłej sile, a przecież ruch towarzyszący turystom to sama siła i zdrowie. Wpadajcie więc do Trzebiatowa w poszukiwaniu szczęścia na Turystycznym Szlaku Słonia.
Darmowe zwiedzanie Trzebiatowa
Trzebiatowska Organizacja Turystyczna „Ujście Regi” przygotowała następujące możliwości zwiedzania miejscowości:
– Szlakiem Słonia – w każdą niedzielę od czerwca do końca września o godzinie 15:00, zbiórka przed Centrum Informacji Turystycznej.
– Tajemniczy Trzebiatów Nocą – nocne poznawanie miasta, wycieczki odbędą się 28 VI, 12 i 26 VII, 9 i 23 VIII oraz 6 IX.
Aktualne informacje o wszystkich wydarzeniach można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej, ul. Rynek 1.
Mapa ze Szlakiem Słonia do pobrania pod linkiem:
http://www.trzebiatow.pl/asp/pliki/e-media_foldery/szlak_slonia.pdf
Tekst i zdjęcia Marlena Treichel
Nauczycielka, dyrektor szkoły, ekspert pozyskiwania środków unijnych, prowadzi szkolenia dla nauczycieli i kadry zarządzającej.