Na Warmii i Mazurach zaplanowano mnóstwo wydarzeń związanych z postacią słynnego astronoma. Wiele z nich będzie przybliżało jego życie i dzieło, ale są też takie, które mają na celu wpisanie tej postaci w różne dziedziny współczesności. Pośród bogactwa wydarzeń i atrakcji coś ciekawego dla siebie znajdą turyści w każdym wieku.
Nie zabraknie rajdów turystycznych, wystaw, konkursów, konferencji naukowych, premier publikacji drukowanych i cyfrowych, imprez muzycznych czy rekonstrukcji historycznych. Sporo będzie się działo także w województwach pomorskim i kujawsko-pomorskim, które wraz z warmińsko-mazurskim organizują obchody Roku Mikołaja Kopernika. Najbardziej „turystycznym” przejawem tej współpracy jest wytyczenie w obu regionach odcinków drogowego Szlaku Kopernikowskiego, który na Warmii i Mazurach funkcjonuje już od kilkunastu lat. Aby ułatwić turystom poruszanie się po szlaku, uruchomiono nową wersję strony szlakkopernikowski.pl zawierającą opisy jego najważniejszych atrakcji. Informacje o obchodach Roku Kopernika, w tym na bieżąco aktualizowane kalendarium wydarzeń, są udostępniane na nowej stronie kopernik.warmia.mazury.pl.
Dla ucha i dla oka, za dnia i w nocy
Wiele atrakcji dla odwiedzających przygotowuje Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. Na 21 maja zaplanowano światową prapremierę musicalu „Kopernik”. Tego samego dnia zostanie otwarta wystawa „Od Godela do współczesności – Mikołaj Kopernik w numizmatyce i medalierstwie”. Od lutego w muzeum można już oglądać wystawę „Mikołaj Kopernik – życie i dzieło”, a od marca drugą, która prezentuje dokonania Kopernika w różnych obszarach jego aktywności. Muzealne planetarium przygotowuje seans pt. „Astronomia Kopernika”, a Park Astronomiczny – wystawę „Jak Kopernik obserwował niebo”. Od wiosny do jesieni fromborskie muzeum wraz z Muzeum Budownictwa Ludowego – Parkiem Etnograficznym w Olsztynku zaprasza na wystawę planszową „Kopernik i zioła”. Ofertę obu placówek w specjalnej oprawie będzie można poznawać także podczas Nocy Muzeów z Kopernikiem (5 sierpnia).
Na Międzynarodową Noc Muzeów z akcentami kopernikowskimi zaproszą też oddziały Muzeum Warmii i Mazur, jednak w innym terminie (20 maja). W olsztyńskiej siedzibie muzeum została już przygotowana wystawa „Copernici tempus et studium. Czas i praca Kopernika”. Dodatkowo eksponaty związane z Kopernikiem będą tu zaprezentowane podczas „Wieczoru z historią” (13 września).
Projekty graficzne na murach
Innym pomysłem na popularyzację i promocję postaci Mikołaja Kopernika oraz oferty turystycznej Szlaku Kopernikowskiego są murale. Ich wykonanie zaplanowano w pięciu miastach położonych na szlaku: Nowym Mieście Lubawskim, Olsztynku, Lidzbarku Warmińskim, Pieniężnie oraz Fromborku. Projekt graficzny każdego z murali wykonał inny artysta street artu, legitymujący się znaczącym dorobkiem w tej dziedzinie sztuki. Wielkoformatowe dzieła powstaną w dobrze widocznych miejscach, aby mogły cieszyć oczy turystów, w szczególności tych zmotoryzowanych. Murale będą nawiązywały do różnych profesji, którymi parał się Kopernik (astronom, lekarz, ekonomista, administrator). Wykonane trwałą techniką malarską, przez lata będą przypominały o wielkim uczonym.
Ciekawe aplikacje i gry
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie wprowadzi Kopernika do przestrzeni wirtualnej. Za sprawą tej placówki powstanie aplikacja wyjaśniająca zasady działania tablicy astronomicznej Kopernika oraz gra komputerowa prezentująca jego życie codzienne w olsztyńskim zamku. Tablica astronomiczna na ścianie zamkowego krużganku została wykonana przez samego astronoma i stanowi jedyny na świecie zabytek tego rodzaju zachowany do naszych czasów. Tablica służyła Kopernikowi do przedstawienia pozornego ruchu Słońca w dniach bliskich równonocy wiosennej. Uzyskane dzięki niej dane pomogły mu w pracach nad reformą kalendarza, którą ostatecznie wprowadził papież Grzegorz XIII. Gra komputerowa przeniesie graczy w realia XVI wieku. Poruszając się po olsztyńskim zamku, wcielą się oni w Kopernika i będą wykonywali zadania związane z dziedzinami, którymi zajmował się, mieszkając w Olsztynie (astronomia, medycyna, ekonomia, wojskowość).
Poważne konferencje i komiksowe przewodniki
Nad fenomenem Kopernika i jego dokonań pochylą się również naukowcy. 22 czerwca w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa w ramach Światowego Kongresu Kopernikańskiego, który będzie gościł także w Toruniu i Krakowie. Z kolei 28 września muzeum zaprosi na konferencję naukową pt. „Urodziny a życie aktywne. Jak Olsztyn i Toruń o Kopernika się spierają”. Również we wrześniu, podczas obchodów 75-lecia Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, odbędzie się tam międzynarodowa konferencja „Wizerunki Mikołaja Kopernika”.
Zapowiedziane są liczne publikacje poświęcone Kopernikowi. Wiele organizacji pozarządowych na Warmii i Mazurach przygotowuje własne propozycje związane z postacią Kopernika, np. inscenizacje historyczne, gry terenowe, przewodnik rowerowy, wizyty blogerów na Szlaku Kopernikowskim czy komiksowy przewodnik po tym szlaku.
Obchody także poza granicami
W Parlamencie Europejskim, Kwaterze Głównej NATO oraz Ambasadzie RP w Brukseli zaplanowano wystawy połączone z prezentacjami dotyczącymi dokonań uczonego. Międzynarodowe Stowarzyszenie Miast Cittaslow z siedzibą we Włoszech, gdzie Kopernik spędził swe studenckie lata, ogłosiło konkurs dla dzieci i młodzieży na prace upamiętniające jego dokonania, wykonane cyfrowo (film, grafika, animacja, prezentacja), w języku angielskim lub włoskim. Termin przesyłania prac konkursowych mija 30 kwietnia 2023 roku. Nagrodami dla laureatów trzech pierwszych miejsc w dwóch kategoriach wiekowych są lunety. Konkurs współorganizują Polska Krajowa Sieć Miast Cittaslow i Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Regulamin oraz bieżące informacje na temat konkursu można znaleźć na stronach: cittaslow.org i cittaslowpolska.pl.
To tylko część propozycji związanych z jubileuszowymi obchodami. Więcej można znaleźć na pod adresem kopernik.warmia.mazury.pl.
Rafał Śliwiak
Pracownik Departamentu Turystyki i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Miłośnik turystyki kajakowej i rowerowej.
Podpis
W Olsztynie zainaugurowano 21 stycznia 2023 roku wojewódzkie obchody Roku Kopernika. Mieszkańcy mogli uczestniczyć w festynie historycznym oraz oglądać inscenizację dowodzonej przez Mikołaja Kopernika obrony olsztyńskiego zamku przez Krzyżakami (fot. Archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)
