Rok 2025 to jubileusz 10-lecia Oddziału Warszawskiego PTTK, którego działalność cieszy się uznaniem władz lokalnych i samorządowych. Przy ich wsparciu organizowane są liczne wydarzenia turystyczne i kulturalne.
Z okazji jubileuszu, z inicjatywy prezesa Zarządu Oddziału Jacka Trzocha, rozpoczęto cykl atrakcyjnych wycieczek po stolicy. Ich wytrwali uczestnicy mają szansę zdobyć Warszawską Odznakę Krajoznawczą w stopniu popularnym lub brązowym. Dotychczas odbyło się pięć wypraw, podczas których członkowie PTTK, ich rodziny i sympatycy Oddziału poznawali dziedzictwo kulturowe Warszawy – historię odwiedzanych miejsc i związane z nimi dzieła sztuki.
Relacja ze spacerów:
Teatr Wielki oraz plac Józefa Piłsudskiego
Pierwsza wycieczka, która odbyła się 21 września 2024 roku, prowadziła do Teatru Wielkiego. Uczestnicy mieli okazję poznać tajemnice tego imponującego gmachu, znanego głównie miłośnikom opery. Pod opieką wykwalifikowanych przewodników weszli na scenę – przestrzeń, która z perspektywy widowni wydaje się stosunkowo niewielka. Ci, którzy znaleźli się tam po raz pierwszy, byli zaskoczeni ogromem czarnej, pustej przestrzeni oraz surowymi instalacjami technicznymi, ukrytymi przed wzrokiem publiczności.
Scena w Teatrze Wielkim
Grupy zajrzały również za kulisy, gdzie mogły podziwiać ruchome elementy scenografii, m.in. monumentalne żyrandole. Podczas pobytu na widowni uczestnicy mieli wyjątkową okazję obserwować fragment trwającej próby przedstawienia. Następnie zwiedzili garderoby i zeszli pod scenę – strefę pogrążoną w niemal całkowitym mroku. Na zakończenie wizyty zatrzymali się na chwilę odpoczynku w jasnym, intensywnie oświetlonym pomieszczeniu, skąd pracownicy techniczni sterują oświetleniem całego budynku.
Po opuszczeniu gmachu turyści udali się na plac Józefa Piłsudskiego, gdzie wysłuchali prelekcji o udostępnionych wykopaliskach – pozostałościach po dawnych pałacach Saskim i Bruhla. Przewodniczkami były Sylwia Strojnowska i Dagmara Komorniczak.
Ze względu na ogromne zainteresowanie zwiedzaniem Teatru Wielkiego wycieczka została powtórzona jeszcze dwukrotnie w 2024 roku.
Warszawskie ZOO oraz spacer po Pradze Północ
19 października 2024 roku turyści mieli wyjątkową okazję zwiedzić Warszawski Ogród Zoologiczny po zmroku. Grupy, prowadzone przez pracowników Fundacji Panda, przemieszczały się nieoświetlonymi alejkami, poznając codzienne życie zwierząt w nocnej scenerii. Okazało się, że nocne obserwacje mogą dostarczyć więcej wrażeń niż tradycyjna wizyta za dnia – zwierzęta były bardziej aktywne, a otaczająca cisza potęgowała wrażenie bliskości z naturą.
Ogród spowity był całkowitą ciemnością, a także wnętrza pawilonów, co sprawiało, że sylwetki zwierząt wyłaniały się niespodziewanie w świetle latarek, robiąc na obserwatorach ogromne wrażenie. Uczestnicy mieli okazję zobaczyć sowy, węże, żaby, owady, pająki, krokodyle, lemury oraz czuwające na wybiegu antylopy. Nawet panda mała, zwykle trudna do dostrzeżenia za dnia, pojawiła się na swoim rozłożystym drzewie, wzbudzając zachwyt zwiedzających.
Warszawski Ogród Zoologiczny
Po opuszczeniu ZOO grupy udały się na nocny spacer po Pradze Północ. Przewodnik Jakub Paradowski odkrywał przed uczestnikami tę dzielnicę w zupełnie nowym świetle – taką, jakiej nie widać za dnia. Mrok uwydatnił niepowtarzalny charakter ulicy Brzeskiej – tutaj czas się po prostu zatrzymał. Wszystkich zachwyciły podwórka schowane we wnękach bram, kapliczki, klimatyczne knajpki (Pyzy Flaki Gorące). Duże wrażenie zrobił kultowy Bazar Różyckiego, oglądany od strony ulicy Ząbkowskiej. Niemniej malowniczo prezentowały się zabudowania Centrum Praskiego Koneser. Po rewitalizacji tego obszaru neony, lampy i drobne iluminacje efektownie podkreślają ceglaną architekturę dawnych murów Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser”. To jedno z najbardziej atrakcyjnych miejsc na turystycznej mapie Pragi Północ.
Na zakończenie spaceru uczestnicy wysłuchali kilku ciekawostek i anegdot związanych z Dworcem Wileńskim oraz Galerią Wileńską, poznając nieco mniej oczywiste oblicze tego rejonu Warszawy.
Cmentarze ewangelicko-reformowany i ewangelicko-augsburski oraz spacer po Woli.
26 października 2024 roku przewodnik Marcin Tysler poprowadził uczestników do wyjątkowych miejsc – zabytkowych cmentarzy przy ulicach Żytniej i Młynarskiej. Szare pomniki oraz rodzinne grobowce wyglądały wyjątkowo nastrojowo na tle złotej polskiej jesieni. Niewielki nagrobek słynnej ekspertki kulinarnej Lucyny Ćwierciakiewiczowej wydał się wszystkim bardzo skromny w porównaniu do rodzinnego grobu Emila Wedla, usytuowanego przy murze cmentarnym oddzielającym cmentarz ewangelicko-augsburski od cmentarza żydowskiego. Uczestnicy spaceru odwiedzili także grób Stefana Żeromskiego i groby innych znakomitych Polaków, w tym architektów i przedsiębiorców zasłużonych dla stolicy i kraju.
Grobowiec rodziny Braeunigów cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie
Następnie grupa wyruszyła na długi spacer ulicami Woli, rozpoczynając od pola elekcyjnego, gdzie obecnie stoi pomnik Electio Viritim. Zmierzając w kierunku ulicy Wolskiej, przewodnik Jakub Paradowski przybliżył uczestnikom tragiczną historię Wandy Lurie, mieszkanki Woli, nazywanej Polską Niobe. Podczas pacyfikacji powstania warszawskiego, będąc w dziewiątym miesiącu ciąży, przeżyła masową egzekucję i rozstrzelanie trójki swoich dzieci. Ciężko ranna, cudem ocalała z pogromu Woli. Dziś w miejscu tamtych tragicznych wydarzeń znajduje się plac zabaw.
Zwiedzający spędzili także trochę czasu na osiedlu Kolonia Wawelberga, ufundowanym przez Hipolita Wawelberga dla ubogich mieszkańców Warszawy. Na zakończenie wszyscy zeszli na stację metra Płocka, gdzie w specjalnej gablocie, wpuszczonej w podłogę podziemnego przejścia dla pieszych, można zobaczyć kości słonia leśnego wykopane podczas budowy II linii metra.
Pałac Kultury i Nauki oraz MDM
30 października 2024 roku odbyło się kolejne jubileuszowe oprowadzanie. Przewodniczka Dagmara Komorniczak zaprosiła uczestników na spacer po okolicach Placu Konstytucji, przybliżając jego historię i zwracając uwagę na charakterystyczne elementy architektury. Opowiedziała m.in. o Willi Struvego, ukrytej stacji metra, a także o słynnych kandelabrach i neonach, takich jak Siatkarka czy Instrumenty Muzyczne. Zwróciła uwage na mozaiki ukryte pod sklepieniami podcieni w czterech rogach placu. Wędrując w stronę Pałacu Kultury i Nauki uczestnicy dowiedzieli się wielu interesujących szczegółów na temat historii i architektury osiedla MDM – Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej.
Widok na Warszawę z Pałacu Kultury i Nauki
Po dwugodzinnym spacerze lekko zmarznięci uczestnicy dotarli do najbardziej rozpoznawalnego symbolu Warszawy. Po monumentalnych wnętrzach Pałacu Kultury i Nauki oprowadzała przewodniczka Jolanta Senator. Zwiedzający mieli okazję przejść przez szereg pomieszczeń, do których na co dzień niewiele osób ma dostęp. Wśród nich znalazły się sale: Broniewskiego, Trojki, Starzyńskiego, Marmurowa, Kruczkowskiego, Ratuszowa, Lwa Rudniewa, Skłodowskiej-Curie oraz Gagarina, łącząca Kinotekę z Salą Warszawską.
Na zakończenie wszyscy wjechali zabytkową windą na XXX piętro gmachu, skąd mogli do woli podziwiać rozległą panoramę stolicy.
Uniwersytet Warszawski oraz Mariensztat
Ostatnia wycieczka w 2024 roku odbyła się 30 listopada i rozpoczęła się od zwiedzenia Pałacu Kazimierzowskiego, obecnej siedziby rektoratu Uniwersytetu Warszawskiego. Grupy oprowadzali kustosze Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, przybliżając historię tego miejsca. Zwiedzający zachwycali się klasycystycznymi wnętrzami, w tym Salą Kolumnową i Salą Złotą. Duże wrażenie zrobił również poczet portretów rektorów Uniwersytetu, zdobiący ściany korytarzy rektoratu.
Portrety rektorów Uniwersytetu Warszawskiego
Kolejnym punktem wycieczki było Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, mieszczące się w Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich. Uczestnicy mieli okazję obejrzeć imponującą wystawę jubileuszową, na której zgromadzono m.in. znakomicie zachowane okazy rzadkich zwierząt oraz inne artefakty związane z różnymi dziedzinami nauki.
Następnie przewodniczka Katarzyna Fagasińska zaprowadziła grupę do klasztoru Sióstr Wizytek. Opowiedziała o historii tego miejsca, a także zaprezentowała działanie specyficznego urządzenia służącego do przekazywania przedmiotów ze świata zewnętrznego do wnętrza klasztoru.
Na koniec grupa wyruszyła na długi spacer po Mariensztacie, poznając ciekawostki związane z ulicą Bednarską i innymi zakątkami Powiśla.
Warto dodać, że jedną z grup stanowili przewodnicy miejscy, którzy przygotowywali się do uzyskania uprawnień do oprowadzania po obiektach wewnętrznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Nowy cykl wycieczek
W 2025 roku Oddział Warszawski PTTK organizuje kolejne wycieczki, pozwalające odkrywać historię, kulturę i sztukę miasta. W styczniu zwiedzano Twierdzę Zegrze, Zamek Królewski, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, krypty katedry św. Jana Chrzciciela, w lutym – Muzeum Neonów oraz Fabrykę Czekolady „Wedel” oraz Zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie.
Planowane są kolejne wydarzenia. Informacje na ten temat można znaleźć na stronie https://warszawski.pttk.pl/ oraz na Facebooku: https://www.facebook.com/WARSZAWSKI.PTTK/.
Artykuł o wycieczkach zorganizowanych przez Oddział Warszawski PTTK w 2025 roku zamieścimy w numerze 2(18)/2025 „Turysty”.
Tekst i zdjęcia Joanna Malinowska
Prezes Koła Terenowego 777 Oddziału Warszawskiego PTTK, wspierająca działalność Galerii Pamiątek Turystycznych. Miłośniczka zwiedzania oraz pieszych wędrówek, zwłaszcza górskich, w wymagających warunkach atmosferycznych.
