Astronomicznie kwazar oznacza źródło ciągłego promieniowania o ogromnej mocy. Nasz „Kwazar Turystyczny PTTK” to cykl wydarzeń adresowanych do dzieci i młodzieży, które są realizowane w tempie niepozwalającym na śledzenie upływającego czasu. Uczestnicy mierzą, wędrują, dotykają, odpowiadają, wąchają, smakują... Cztery spotkania by poznać ciekawe obiekty wokół miejsca zamieszkania, a wszystko to uroczyście zakończone w reprezentacyjnych salach urzędu miasta. Ale po kolei!
Spotkanie pierwsze
Zaczęliśmy od rodzimego Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie zaprosiliśmy uczestników „Kwazaru” do poznania siedmiu atrakcji miasta. Jak określić długość średniowiecznych murów miejskich? Dokładnie mierzymy długość kroku wybranego uczestnika, a potem idziemy wzdłuż murów, zliczając liczbę kroków przez niego zrobioną. Następnie obliczenia i sprawdzenie w odpowiedniej zakładce Gorzowskiego Internetowego Informatora Kulturalnego. Radość zespołu, który był najbliżej właściwego wyniku (130,19 m) – bezcenna. Studnię czarownic, upamiętniającą spalenie na stosie mieszkanek Landsberga podejrzanych o czary w 1565 roku, trzeba było naszkicować. Przy czym każdy uczestnik mógł narysować tylko pięć kresek w ustalonej kolejności. Praca w zespołach okazała się trudna, a kierowanie grupą – jeszcze trudniejsze. Przy poznawaniu innych miejsc dzieci mogły ułożyć puzzle przedstawiające różne miejsca w Gorzowie, zagrać w gorzowskiego „Piotrusia” czy zinterpretować głosowo „Lokomotywę” Tuwima. Duże zainteresowanie wzbudziły szachownica ukryta w podłodze katedry oraz historia Jonasza ukazana w ołtarzu głównym.
Spotkanie drugie
Tym razem skupiliśmy się na ochronie przyrody. W Kiełpinie uczniowie sprawdzali obwód najgrubszego dębu w regionie. Przy okazji dowiedzieli się, jak rozróżniać dęby szypułkowe i bezszypułkowe. W Kołczynie wyszukiwali pomniki przyrody wśród kilkusetletnich drzew rosnących przy wjeździe do wsi. Poznali „Legendę o kołczyńskich dębach” miejscowej regionalistki Renaty Kuświk. Zwiedzili też zabytkowy poewangelicki kościół szachulcowy św. Stanisława Kostki i drewnianą dzwonnicę z XVIII wieku. Z kolei w Multimedialnym Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym Parku Narodowego „Ujście Warty” w Słońsku dzięki interaktywnej ekspozycji wirtualnie lecieli balonem i płynęli łodzią, szukając odpowiedzi na pytanie czy pierwsze było jajo czy gęś. Spacerowali także po makiecie torfowiska, wyszukiwali rodzime gatunki ryb i dowiedzieli się, jak bobry budują żeremia... Podczas wizyty w Lemierzycach Tomasz Rejczak zapoznał uczniów z pracą leśniczego i zaprosił na ścieżkę przyrodniczą „Szlakiem dzięcioła” w rezerwatach „Lemierzyce” i „Dolina Postomii”.
Spotkanie trzecie
W ramach tego etapu uczestnicy „Kwazaru” poznali założony przez Zbigniewa Czarnucha w Witnicy Park Drogowskazów i Słupów Milowych Cywilizacji. Park przyciąga swoją historią i artefaktami podzielonymi na cztery przestrzenie: kultury drogi, słupów milowych cywilizacji, refleksji i fantazji. Uwagę przyciągają drewniana konstrukcja do ujarzmiania koni podczas podkuwania oraz nietypowy znak drogowy „Uwaga, bociany”, który znajdował się przed Urzędem Gminy w Słońsku. Następnie uczniowie poznali historię kościoła MB Nieustającej Pomocy. W Mościcach uczniowie odczytywali napis na głazie, tkwiącym w korzeniach okazałego dębu, poznali historię kościoła św. Wojciecha i pomnikowy okaz morwy białej. W Edukacyjnym Parku Dendrologicznym PTTK upiekli przy ognisku kiełbaski i chleb, a następnie dzięki Zbigniewowi Rudzińskiemu, założycielowi parku, poznawali różne gatunki drzew. Okazało się, że 35 km od Gorzowa można zobaczyć aż cztery gatunki cedrów: libański, atlaski, himalajski i cypryjski, który przybył do parku drogą dyplomatyczną prosto z Cypru.
Spotkanie czwarte
Ten dzień uczestnicy rozpoczęli od wizyty w Muzeum Woldenberczyków w Dobiegniewie, którego historię poznali dzięki Irenie Zmaczyńskiej. Dyrektor Muzeum, Sabina Jóźwiak, obdarowała uczestników pamiątkami, przypominającymi o Oflagu II C Woldenberg. Kolejnym punktem wycieczki były Wojcieszyce i romański kościół z łamanego kamienia i z wieżą o konstrukcji ryglowej. W Nadleśnictwie Kłodawa po przejściu labiryntu wędrowali ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną wśród łęgu jesionowo-olsowego. Po drodze rozróżniali gatunki drzew, słuchali śpiewu ptaków i szukali oznak wiosny. W Izbie Pamięci, czyli Korsakówce, Aleksandra Popiołek opowiedziała o Włodzimierzu Korsaku – pisarzu, fotografiku, malarzu, podróżniku, Naczelnym Łowczym RP, który całe swoje życie poświęcił przyrodzie. Na koniec pobytu chętni wzięli udział w przyrodniczym kole fortuny.
Spotkanie finałowe
Tegoroczną edycję „Kwazaru” uczniowie z klasy IV Szkoły Podstawowej nr 17 z wychowawczynią Małgorzatą Miszczak oraz klas V i VI Szkoły Podstawowej nr 15 z wychowawczyniami Anną Bobin i Anną Kosmendą podsumowali uroczyście dzięki Urzędowi Miasta Gorzowa Wielkopolskiego w sali sesyjnej Rady Miasta. W spotkaniu wzięli też udział przedstawiciele partnerów współpracujących przy realizacji projektu. Cykl wycieczek umożliwił przyznanie Regionalnej Odznaki Krajoznawczej PTTK Ziemi Gorzowskiej w stopniu brązowym 64 osobom. W taki to sposób, dzięki dostosowaniu wszystkich zadań i metod działania do wieku i możliwości uczestników, kolejne grupy dzieci i młodzieży z zainteresowaniem poznały swoją Małą Ojczyznę.
Regionalna Pracownia Krajoznawcza Oddziału PTTK Ziemi Gorzowskiej serdecznie dziękuję za wsparcie projektu: Urzędowi Miasta Gorzów Wlkp., Starostwu Powiatowemu, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp., Nadleśnictwu Kłodawa, Leśnictwu Lemierzyce, Ośrodkowi Edukacyjno-Muzealnemu Parku Narodowego „Ujście Warty”, Muzeum Woldenberczyków w Dobiegniewie i „GLOB-BUS” – przewozy autokarów. Zadanie dofinansowane przez Zarząd Główny PTTK w ramach konkursu ofert na realizację przedsięwzięć programowych oddziałów PTTK dla dzieci i młodzieży.
Autorzy tekstu:
Hanna Rudzińska
Kierownik Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Gorzowie Wlkp., koordynatorka projektu „Kwazar turystyczny"; wyróżniona tytułem Nauczyciel Kraju Ojczystego.
Zbigniew Rudziński
Krajoznawca, podróżnik i alpinista; założyciel Edukacyjnego Parku Dendrologicznego PTTK w Mościcach; wyróżniony tytułem Nauczyciel Kraju Ojczystego.
Zdjęcia: Małgorzata Miszczak, Anna Bobin