Nie wiadomo, ilu dokładnie Hindusów jest w Polsce. Najwięcej ich mieszka w graniczącym z Warszawą Raszynie, nazywanym czasem „małymi Indiami”, dlatego też często spotykamy ich na Okęciu i Ochocie. Uczą się języka polskiego, studiują, pracują.
W Indiach istnieje wiele religii, omawiana tu świątynia jest „gurudwarą”, czyli świątynią Sikhów. Jest to nazwa narodu mówiącego językiem pendżabi (od Pendżabu – kraju leżącego dziś częściowo w Indiach, częściowo w Pakistanie) i wyznającego religię zwaną sikhizmem.
Religia ta powstała w drugiej połowie XV wieku i jest związana z działalnością Nanaka – pierwszego nauczyciela sikhijskiego. Jest więc on odpowiednikiem Buddy, Chrystusa i Mahometa. Korzenie sikhizmu sięgają z jednej strony hinduizmu (dokładniej jednego z ruchów reformatorskich wewnątrz tej religii), z drugiej zaś tzw. sufizmu, mistycznego ruchu powstałego w średniowiecznej Persji. Wyznawcy sufizmu twierdzą, że ich zakon założył osobiście prorok Mahomet. Mamy więc tu (mocno upraszczając) połączenie hinduizmu i islamu. Jeden z Sikhów, przyjaciel autorów artykułu, tłumaczył, że ponieważ hinduiści nie jedzą wołowiny, gdyż krowa jest święta, a muzułmanie wieprzowiny, gdyż świnia jest zwierzęciem nieczystym, to Sikhowie nie jedzą ani jednego, ani drugiego. Jedzą baraninę i drób.
Słowo „sikh” pochodzi z języka starożytnych Indii, czyli sanskrytu, a oznacza ucznia zgłębiającego wiedzę religijną. Każdy Sikh nosi nazwisko Singh, co znaczy Lew. Obowiązkiem Sikhów jest noszenie turbanu, co jednak w Polsce nie jest przestrzegane.
Nazwa świątyni sikhijskiej „gurudwara” pochodzi od słów „guru”, czyli „nauczyciel”, i „dwara”, czyli „drzwi”, a więc to „drzwi do (domu) nauczyciela”. Najważniejsza gurudwara, zwana Złotą Świątynią, znajduje się w Amritsarze w Pendżabie indyjskim. Jest to duchowa stolica sikhizmu. Do każdej gurudwary należy wchodzić bez butów i z nakrytą głową. Z tego powodu przy wejściu zawsze znajduje się pomieszczenie na obuwie i pojemnik z chustami na głowę. W głównej sali, w centralnym miejscu jest podwyższenie (ołtarz), gdzie pod baldachimem otwarta jest święta księga, nieustannie czytana w ciągu dnia. Sikhowie siadają na podłodze przed tą księgą i składają przed nią kwiaty w ofierze. Musi być również pomieszczenie, w którym składa się świętą księgę na nocny odpoczynek. Nosi ono nazwę „saćhand”, co można przetłumaczyć jako „miejsce prawdy”. W każdej świątyni Sikhów jest też „langar”, czyli wspólna kuchnia, gdzie każdy bez względu na wyznanie może otrzymać darmowy posiłek. W większych świątyniach są również dormitoria dla pielgrzymów, szkoły i księgarnie.
Gurudwara Singh Saba na Okęciu jest nieco odmienna. Gdy idzie się od strony al. Krakowskiej ulicą Na Skraju, z daleka widać pomarańczową, trójkątną flagę umieszczoną na wysokim maszcie. Jeden z Sikhów powiedział, że oznacza ona, iż „to jest miejsce, gdzie jesteś mile widziany”.
Sam budynek świątyni, utrzymany w żółtym kolorze, to typowa podwarszawska willa. Jedynie wspomniana flaga i symbole umieszczone na ogrodzeniu informują nas, że jest to świątynia. Brakuje przede wszystkim kopuły, która zawsze wieńczy gurudwary w Indiach.
Wchodząc, należy, jak już wspomniano, zdjąć buty (można wejść w skarpetkach) i założyć nakrycie głowy; dotyczy to zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Nie wolno palić, a nawet wnosić tytoniu. Na parterze jest sala z portretami wiszącymi na ścianach. Są na nich przedstawieni duchowi przywódcy Sikhów, zwani „guru”. Na obrazach widać pierwszych dziesięciu „guru”, poczynając od Guru Nanaka (1469–1538) aż do zmarłego w 1708 roku Guru Govind Singha. Są też obrazy pokazujące najważniejsze wydarzenia z dziejów narodu Sikhów. Stoi również niewielki model Złotej Świątyni w Amritsarze.
Właściwa świątynia znajduje się na piętrze. Tam odbywają się modlitwy. Zwykle ta sala jest pusta. Na ołtarzu przeznaczonym dla świętej księgi Sri Guru Granth Sahib leżą również miecze i szable mające dziś wyłącznie funkcję symboliczną. W niedzielnych modlitwach może uczestniczyć każdy. Po nabożeństwie wszyscy obecni zapraszani są na wspólny wegetariański posiłek.
Sikhowie mówią, że żyje się im w Polsce bardzo dobrze.
Maria i Przemysław Pilichowie
Krajoznawcy, autorzy i współautorzy znakomitych przewodników i opracowań turystyczno-krajoznawczych.
Podpisy
- Na ołtarzu przeznaczonym dla świętej księgi Sri Guru Granth Sahib leżą również miecze i szable mające dziś wyłącznie funkcję symboliczną
- Świątynia hinduska znajduje się na Okęciu przy ul. Na Skraju 56
- Jeden z obrazów w Sali na parterze
