Puszcza Kampinoska znów stała się areną pionierskich wydarzeń w polskiej turystyce. To tu 2 czerwca 1907 roku odbyła się pierwsza zorganizowana wycieczka nizinna Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, to tu w dniach 8–9 marca 2025 roku miała miejsce pilotażowa walidacja kwalifikacji „przewodnictwo turystyczne”, czyli nowej formy egzaminowania przewodników turystycznych.
Wprowadzony w 2016 roku Zintegrowany System Kwalifikacji jest sposobem na państwowe potwierdzenie umiejętności i wiedzy w zakresie objętym daną dziedziną kwalifikacji. Osoby, które pomyślnie przejdą proces walidacji, otrzymują stosowny certyfikat świadczący o ich biegłości w danym obszarze kwalifikacji. Taki dokument może być bardzo przydatny na rynku pracy. Szczególnie bliska zainteresowaniom członków PTTK powinna być kwalifikacja „przewodnictwo turystyczne”, którą można walidować na różne regiony, szlaki turystyczne czy miasta, jednak z wyjątkiem terenów górskich. Co warte podkreślenia, to właśnie nasze Towarzystwo jest instytucją certyfikującą, a więc potwierdzającą wiedzę i umiejętności, w tym obszarze.
„Królikami doświadczalnymi” nowej formy egzaminowania byli absolwenci organizowanego przez Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie kursu dla przewodników po regionie Puszczy Kampinoskiej. Pierwszego dnia podchodzący do walidacji przybyli do siedziby ZG PTTK w Warszawie, gdzie musieli pozytywnie zaliczyć test sprawdzający osiągnięcie kompetencji w zakresie 25 efektów kształcenia oraz odpowiedzieć na pytania zadawane do przygotowywanego przed egzaminem scenariusza wycieczki po terenie przyszłych uprawnień. W ten sposób sprawdzane jest nie tylko to, czy przyszli przewodnicy mają odpowiednią wiedzę o przyrodzie, historii i zabytkach, ale także czy potrafią przygotować atrakcyjny i przede wszystkim bezpieczny produkt turystyczny.
Drugiego dnia oceniane były umiejętności praktyczne, czyli prowadzenie wycieczki w terenie, obiekcie, a także w autokarze. Ta część walidacji odbyła się na trasie Warszawa – Laski – Lipków – Truskaw – Palmiry – Wiersze – Leszno – Warszawa.
Część terenowa wiodła po szlakach Kampinoskiego Parku Narodowego.
Mimo podwójnego stresu (sam egzamin oraz pilotaż walidacji), cała czternastka śmiałków spisała się na medal i pozytywnie zakończyła proces oceny posiadanych kompetencji. Zespołowi asesorów certyfikujących przewodników kampinoskich towarzyszyli przedstawiciele współpracujących z PTTK instytucji, którzy przyglądali się, jak realizowana jest ta nowa formuła egzaminowania przewodników. Doświadczenia zdobyte podczas walidacji kampinoskiej niewątpliwie przydadzą się przy kolejnych egzaminach.
Tekst i zdjęcia Szymon Bijak
Krajoznawca, przewodnik turystyczny, nauczyciel akademicki.
Czym jest Zintegrowany System Kwalifikacji
15 stycznia 2016 roku weszła w życie Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 roku o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (ZSK). Celem jej wprowadzenia było stworzenie jednolitego systemu kwalifikacji w Polsce, który będzie służył osobom uczącym się, pracodawcom oraz organizacjom branżowym. Zintegrowany System Kwalifikacji ma ułatwiać uznawanie kwalifikacji zdobytych w różnych systemach edukacji i na rynku pracy, a także zapewniać jakość nadawanych kwalifikacji. ZSK ma służyć zarówno osobom pracującym w Polsce, jak i tym, którzy wyjeżdżają do pracy w krajach Unii Europejskiej.
Rozwiązania wprowadzone przez ZSK stanowią odpowiedź na zmiany zachodzące na rynku pracy oraz w gospodarce. Jak wskazują doświadczenia z innych krajów europejskich, dzięki wprowadzeniu systemu opartego na ramie kwalifikacji (PRK) powinna wzrosnąć liczba osób zainteresowanych uczeniem się i zdobywaniem kolejnych kwalifikacji – co wpłynie na ich sytuację zawodową oraz poczucie bezpieczeństwa na zmieniającym się rynku pracy.
W Polsce kwalifikacje nadawane są w systemach oświaty i szkolnictwa wyższego, a także przez stowarzyszenia i organizacje branżowe.
W ZSK bardzo ważną funkcję pełni Polska Rama Kwalifikacji (PRK), która jest odniesiona do ramy europejskiej. Każda kwalifikacja włączona do systemu ma przypisany odpowiedni poziom PRK, dzięki czemu polskie świadectwa i certyfikaty są bardziej czytelne za granicą. Ma to duże znaczenie dla Polaków poszukujących pracy poza naszym krajem.
Prace nad stworzeniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Polsce prowadzone były pod kierunkiem ministra edukacji w stałej współpracy z partnerami społecznymi: przedstawicielami pracodawców, związków zawodowych, organizacji branżowych, organizacji pozarządowych, instytucji edukacyjnych i naukowo-badawczych oraz firm szkoleniowych.
Obecnie Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze jest Instytucją certyfikującą w zakresie dwóch kwalifikacji: branżowej „Przewodnictwo turystyczne” oraz wolnorynkowej „Projektowanie, znakowanie i odnawianie szlaków turystycznych”. Oprócz nich PTTK wnioskuje o włączenie do ZSK kolejnych kwalifikacji: „Organizowanie imprez turystycznych dla osób z niepełnosprawnościami”, „Organizowanie i prowadzenie narciarskich wycieczek turystycznych”, „Organizowanie imprez turystyki rowerowej” oraz „Organizowanie i prowadzenie imprezy kajakowej”.
