Wycieczka do Ćmielowa – Oddział Świętokrzyski PTTK im. Stanisława Jeżewskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim

  • 3. Nagrobek Antoniny Małachowskiejaa
  • 3aaaa. Nagrobek Antoniny Małachowskiej
  • 4. Kościół w Ćmielowie
  • 5. Kościół w Ćmielowie
  • 6. Napis na nagrobkua
  • 5. Kościół w Ćmielowiea

 

5 września 2020 r. przewodnicy, krajoznawcy i turyści skupieni przy Oddziale, wzięli udział w wycieczce do Ćmielowa. Głównym celem wycieczki był udział w uroczystym odsłonięciu odnowionego nagrobka Antoniny Petroneli z Rzewuskich Małachowskiej  w ćmielowskim kościele pw. Wniebowzięcia NMP.

Ćmielów to miasto nad Kamienną zamieszkałe już w okresie neolitu przez ludy kultury pucharów lejkowatych, eksploatujące kopalnie krzemienia, ślady odsady zachowały się na Gawrońcu. Pierwsze informacje o istnieniu parafii pochodzą z 1325 roku, a o istnieniu zamku z 1388. Po nabyciu dóbr ćmielowskich przez rodzinę Szydłowieckich i otrzymanych prawach miejskich w 1505 roku, nastąpił szybki rozwój miasta. Następny, równie pomyślny okres dla Ćmielowa zaczyna się w 1753 roku, kiedy właścicielami zostaje rodzina Małachowskich. Szczególnie dla rozwoju gospodarczego miasta przyczynił się Jacek hr. Małachowski, zakładając w 1804 roku fabrykę porcelany. Kanclerz Jacek Małachowski zmarł 27 marca 1821 roku w Bodzechowie, w wieku 83 lat, pochowany został na cmentarzu w Ćmielowie.

Wycieczka rozpoczęła się od zwiedzenia cmentarza parafialnego,  założonego w 1807 roku i odszukania śladów pochówku Jacka Małachowskiego. Kaplica grobowa została zniszczona, nie ma śladu po krypcie grobowej, jedynym śladem pochówku Kanclerza jest tablica na murze cmentarnym ufundowana przez księdza Jana Wiśniewskiego.

Kolejnym punktem programu wycieczki było zwiedzanie kościoła, murowana świątynia mimo wielokrotnych przebudów zachowała gotycka sylwetkę, a w barokowym wyposażeniu  wnętrza na uwagę zasługuje ołtarz wielki z obrazem Matki Bożej Pocieszenia i boczny Męki Pańskiej z rzeźbą Ukrzyżowanego Chrystusa na tle Jerozolimy.

Uroczystość zorganizowana przez Proboszcza parafii ks. Czesława Gumieniaka i Stowarzyszenie Miłośników Historii Ćmielowa rozpoczęła się od wykładu dr Piotra Olszewskiego „Jacek i Antonina Małachowscy a Ćmielów” - znawcy tematu, autora pracy p.t. „Kanclerz Jacek Nałęcz Małachowski /1737-1821/.”  Prelegent szeroko omówił zasługi kanclerza i jego małżonki dla Ćmielowa, po czym nastąpiło odsłonięcie odnowionego nagrobka. Nagrobek wykonany z piaskowca w formie piramidy z herbami Małachowskich – „Nałęcz” i Rzewuskich – „Krzywda” oraz napisem: „ Tu leży Antonina z Rzewuskich sukcesorka cnót, czynów,  marszałków, hetmanów i innych pierwszych urzędów i mężów siostra. Małżonka Hyacynta  Małachowskiego, Kanclerza Wielkiego Polskiego, Kollatora, który trzykroć składał Ministerstwo, a kray Seym mu go dawał gdy wszyscy urzędu ubiegali się. Prywatne pędząc życie wdowiec pozostał z dwoygiem tylko dzieci Franciszki i syna Jana z Dukli pomnik stawiającego proszące o westchnienie za dobrą Panią, Matkę i Przyjaciółkę i przykładną Małżonkę zmarłą 29 juniy RO. 1806.” -  znajduje się na południowej ścianie nawy. Uroczystość uświetnił koncert muzyki organowej.

Alicja Mężyk

 

  

 

.