Śladami Reymonta i Konopnickiej

Grupa łowickich przewodników turystycznych z koła im. Anieli Chmielińskiej, działającego przy łowickim oddziale PTTK, realizowała w minionym roku ciekawy projekt „Literackie wędrowanie z Konopnicką i Reymontem”. Jesienią zostały zorganizowane dwie wycieczki krajoznawcze oraz cykl wykładów dla uczniów, słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku i mieszkańców Łowicza. 

Pierwsza wycieczka miała na celu przybliżenie miejsc związanych z pobytem Władysława Stanisława Reymonta w Łowiczu, jego okolicach czy – szerzej – w północnej części województwa łódzkiego. Uczestnicy wyruszyli z Łowicza do Pszczonowa, Makowa, Lipiec Reymontowskich, Jeżowa, Kołacinka, Przyłęku i Krosnowej. W Lipcach zwiedzano Muzeum Regionalne im. Władysława St. Reymonta. Znajdują się tu dokumenty związane z pisarzem, jego pobytem w regionie, np. bryła soli, którą otrzymał od delegacji z Wieliczki podczas uroczystości w 1925 roku w Wierzchowicach za zasługi dla stanu chłopskiego i przyznaną rok wcześniej Nagrodę Nobla.

Grupa spacerowała po Lipcach, docierając do miejsc opisanych w powieści oraz sfilmowanych przed laty przez Jana Rybkowskiego w „Chłopach”. Posiłek został zorganizowany, a jakże, w Karczmie u Boryny, skąd turyści udali się w dalszą wędrówkę tzw. Drogą Sławy Władysława Reymonta. Ostatnim punktem było zwiedzanie Galerii Staroci i Pamiątek Historycznych w Lipcach, gdzie m.in. znajduje się ponad 200 wydań Chłopów z całego świata, pamiątki Reymontowskie oraz rekwizyty, autografy i fotografie prawie wszystkich aktorów i statystów z filmowej wersji Chłopów.

Druga wycieczka, tym razem śladami Marii Konopnickiej, rozpoczęła się od pieszej wędrówki po Łowiczu, następnie 8-kilometrowa trasa prowadziła przez dolinę Bzury do Bednar, do miejsca dawnego młyna kapitulnego. W obiekcie tym odbył się zjazd rodzinny Konopnickich w 1899 roku, uczestniczyły w nim dzieci Konopnickiej, jej mąż, Jarosław, a także przyjaciółka, Maria Dulębianka.

Turyści pojechali autokarem do Nieborowa i zwiedzali tu muzeum, park, manufakturę majoliki, a następnie udali się do Arkadii, szczególnie związanej z Marią Konopnicką, jej synem Janem (był dzierżawcą młyna), córką Laurą i Zofią. Do dziś zachował się tzw. Domek Marii Konopnickiej.

W dwóch wycieczkach uczestniczyło około 100 osób, mieszkańców miasta i regionu. Na trasie opiekę sprawowali oraz przybliżali atrakcje krajoznawcze przewodnicy łowickiego koła: Katarzyna Tracz, Katarzyna Skierska-Pięta, Agnieszka Walczak-Caban i Zdzisław Kryściak.

Na wycieczkach nie zakończyły się działania edukacyjne przewodników. Przygotowali oni prezentacje multimedialne z wykładami dla różnych środowisk, przybliżając uczestnikom związki Reymonta i Konopnickiej z regionem, opowiadali o miejscach, do których nie dotarły wycieczki autokarowe, nie zabrakło ciekawostek z życia literackiego i osobistego pisarzy. Spotkania z przewodnikami odbyły się w szkołach w Mysłakowie i w Łowiczu oraz w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Podczas wykładów przybliżano miejsca nie tylko te najbliżej Łowicza, ale m.in. Bronów czy Gusin związane z Konopnicką, a także Tuszyn, Łódź, Gidle, Warta związane z Reymontem.

W spotkaniach z przewodnikami uczestniczyło w sumie ponad 160 osób. Projekt był zrealizowany w ramach wspólnego działania łowickiego PTTK z dofinansowaniem łódzkiego Urzędu Marszałkowskiego.

***

Poczwórny jubileusz

Łowickie środowisko przewodnickie włączyło się w obchody związane z Władysławem Stanisławem Reymontem i jego dziełem – Chłopami, bo w roku 2022 przypadała 120. rocznica ukazania się tej powieści w odcinkach w „Tygodniku Ilustrowanym”, 100. rocznica ekranizacji jej w reżyserii Edmunda Modzelewskiego (nie zachowały się kopie) i 50. rocznica nakręcenia arcydzieła filmowego w reżyserii Jana Rybkowskiego. Obchody w ramach projektu „Chłopi forever” zorganizowało wspólnie kilka instytucji, oprócz środowiska przewodników – m.in. Łowicki Ośrodek Kultury i Miejska Biblioteka. W 2022 roku minęła także 180. rocznica urodzin Marii Konopnickiej, Sejm uhonorował ją, wybierając na patronkę roku. Dlatego i tę rocznicę upamiętniono na ziemi łowickiej, pamiętając o związkach pisarki z regionem.

Zdzisław Kryściak
Prezes Koła Przewodników Terenowych im. Anieli Chmielińskiej w Łowiczu, instruktor przewodnictwa PTTK, instruktor krajoznawstwa regionu PTTK.

Zdjęcia Kinga Kryściak, Zdzisław Kryściak

 Podpisy

  1. Uczestnicy na tzw. Drodze Sławy i domek dróżnika Reymonta
  2. Kościół w Pszczonowie, miejsce filmowego ślubu Jagny i Macieja Borynów
  3. Agnieszka Walczak oprowadza po Nieborowie
  4. Arkadia – o miejscach częstych pobytów Konopnickiej opowiada Katarzyna Tracz